MARCUS MARC

►[1] * 3 * zaterdag 10 juni 1944 - 14 uur

Het is een zaterdag zoals er zo vele waren tijdens de oorlogsjaren in Oradour-sur-Glane. Eigenlijk heeft het dorp in de buurt van Limoges weinig te lijden onder het oorlogsgeweld. De meeste inwoners hebben tot vandaag nog geen Duitse soldaat gezien. In het departement Haute-Vienne leven heel wat vluchtelingen,  onder wie Spanjaarden die voor het regime van Franco gevlucht zijn en Fransen uit de streek van de Alsace en Moselle, uitgeweken voor de Duitse inval.

De laatste tijd heerst er wel enige spanning in de streek omdat verzetslieden, geïnspireerd door de landing van de geallieerden in Normandië, steeds driester te werk gaan in hun sabotagedaden. De represailles van de Duitse bezetter zijn navenant: meedogenloos en willekeurig. Onschuldige burgers worden lukraak uitgekozen en gefusilleerd. Oradour zelf blijft gespaard. De Duitse SS-divisie is wel in de buurt. De dag voordien hebben ze in Tulle lelijk huisgehouden door 99 argeloze mannen op te hangen en 149 inwoners te deporteren.

Zijn de donkere regenwolken een voorbode van wat er zal gebeuren? De mindere weersomstandigheden weerhouden de mensen er niet van om naar maandelijkse traditie af te zakken naar Oradour. Iedere 10^de van de maand wordt de gerantsoeneerde tabak verdeeld in de tabakswinkel Villatte. Er arriveren ook heel wat inwoners van Limoges om zich te bevoorraden in de handelszaken van Oradour omdat die beter beleverd worden. Veel van die stedelingen blijven de namiddag in Oradour hangen aan de boorden van de Glane. Omdat in de namiddag opklaringen de bovenhand nemen en de zon door het wolkendek laten priemen, laten ze zich verleiden tot een namiddag aan de boorden van de rivier. Zaterdag is er voor de jongens en meisjes school.

Om 14 uur arriveren 120 Waffen SS van de 2^de divisie Das Reich in Oradour. Het zijn meestal zeer jonge soldaten onder wie ook een aantal uit de Alsace, gedwongen om de Duitse gelederen te vervoegen en tegen hun eigen bevolking te vechten. De officieren hebben echter heel wat ervaring. Op hun bevel omsingelen de soldaten de stad, anderen richten wachtposten op. De inwoners maken zich voorlopig, op een paar uitzonderingen na, weinig zorgen. De soldaten begeven zich naar de jongens- en meisjesschool en bevelen dat iedereen de klaslokalen moet verlaten en verzamelen op het gemeenteplein. De inwoners en aanwezigen worden eveneens gedwongen om op het plein samen te troepen. De Duitse soldaten controleren de huizen en dwingen diegenen die er zich verschanst hebben om hun lotgenoten te vervoegen. Meer dan 600 burgers bevinden zich op het plein. Meer dan een uur blijven ze in het ongewisse wat er met hen zal gebeuren.

Rond 15.20 uur beginnen de soldaten de mannen te scheiden van de vrouwen en kinderen. De laatste groep wordt naar de kerk gedreven. De mannen worden verspreid over verschillende plaatsen, onwetende dat dit hun executieplaats zal worden.

Om 16 uur weerklinkt een luide ontploffing, het signaal om de executies te starten. Dodelijke salvo’s weerklinken, wie nog een teken van leven vertoont krijgt een genadeschot. De verminkte lijken worden in brand gestoken.

Om 17 uur richten de SS’ers hun gruwel op de vrouwen en kinderen. Ze brengen een kist waaruit een paar lonten hangen in de kerk. Ze steken ze aan zodat een verstikkende rook zich in de kerk verspreidt. Al wie via de deuren wil ontvluchten, wacht een dodelijke kogel uit hun machinegeweren. Eén vrouw overleeft de afschuwelijke slachtpartij: mevrouw Rouffanche. Alle anderen komen om in de vlammen. De gruwelijke pijn die ze moeten ondergaan, is niet te beschrijven. Het jongste kind is acht dagen oud.

Zeshonderd tweeënveertig mensenlevens worden in enkele uren vernietigd. Driehonderd achtentwintig gebouwen worden verwoest. Van Oradour blijft enkel een rokende puin over.

De eerste getuigen kunnen hun ogen niet geloven. Ruïnes,  verkoolde lijken, verlaten straten, een smeulende kerk. Dit is alles wat overblijft van een levendige stad na drie uren van moordlustige frustratie.

[1] ► dit teken betekent dat het verhaal in de tijd teruggaat